Ciekawe prawda? Od razu wyjaśnię, że może sam o tym nie wiesz, ale twierdzi tak wielu współczesnych antropologów. Uważają oni, że konsumpcja jest pracą społeczeństw postindustrialnych. To tak jakbyś wyobraził sobie wielkie mrowisko i w nim rzędy mrówek wykonujące ciężką pracę. Ty jesteś jedną z tych mrówek i to Twoja konsumpcja jest tym dźwiganiem materiałów do mrowiska. To co myślałeś, że jest pracą, czyli bycie księgowym, informatykiem  czy aktorem jest sprawą drugorzędną. Nie jest to łatwo zrozumieć, zwłaszcza że wiele osób widzi pracę i konsumpcję jak przyczynę i skutek, wydaje im się, że nie ma jednego bez drugiego.  Obie te sprawy mogą istnieć niezależnie, mogę też mieć inną wagę i jak ktoś nie wie dlaczego to pozostaje mi tylko polecenie lektur, np. amerykańskiego antropologa Arjuna Appadurai.

To jest oczywiście tylko teoria. Ale bardzo ciekawa i zabawna teoria. Możemy przeto zrobić sami sobie eksperyment i rzeczywiście traktować zakupy jak pracę. Czy biegamy po wyprzedaży w galerii handlowej, czy kolekcjonujemy nieruchomości, czy klikamy na allegro, czy oglądamy w domu katalog ze sprzętem narciarskim*  – jesteśmy w pracy i pracujemy ciężko. Wyobraźcie sobie to dokładnie tak jakbyście byli w swojej pracy za biurkiem czy za łopatą. *Oglądanie katalogu można traktować jako szkolenie obowiązkowe.

Spróbujcie! Na pewno wyjdzie z tego kupę dobrej zabawy. Może dojdziecie do ciekawych wniosków. Moim zdaniem taki eksperyment  uwypukli nasze wewnętrzne przekonania o konsumpcjonizmie. Jedni jeszcze bardziej uwierzą w ideologię „szczęścia przez zakupy”, a u innym jeszcze bardziej zapali się w lampka alarmowa, z pytaniami ” czy kupuję bo chcę, czy kupuję bo ktoś mnie tak programuje”.

W pierwszym wariancie dostrzeżemy, że to co robimy jest jak najbardziej społecznie i ekonomicznie uzasadnione. Czyli nie dość, że sprawiam sobie przyjemność kupując osiemnastą parę spodni to jeszcze robię coś co napędza całą społeczną machinę. Skoro zakupy są de facto pracą to mam tu piękne połączenie przyjemnego z pożytecznym. Żegnajcie wyrzuty sumienia. Witaj jeszcze większy szale zakupów.

W drugim wariancie dostrzeżemy, że kupowanie jako praca wyklucza się z przyjemnością. Zobaczymy tu cień orwellowskiego Wielkiego Brata, który wszystkim dyryguje. Albo Matrix, który wysysa z nas energię dając w zamian jakąś iluzję. Przesadzam? Wystarczy policzyć ile współczesny człowiek ma tygodniowo czasu wolnego, czyli czasu po odjęciu pracy zarobkowej, prac domowych oraz prac konsumpcyjnych. Ile ma czasu na spokojne czytanie książki, spacer bez celu lub patrzenie w gwiazdy. Może okazać się, że jest baterią dokładnie tak jak w filmie Matrix. Nie istnieje. Istnieje tylko to co ma zaprogramowane. Jest dwu funkcyjną  maszyną. W pierwszej funkcji jest zaprogramowany na ambitne i uporczywe zdobywanie pieniędzy, a w drugiej na ich upojne wydawanie. To i to jest ciężką pracą.

Wielu z was pewnie pomyśli, że ładnie to brzmi ale to tylko takie gadanie. Można sobie pomarzyć, a potem trzeba wrócić do rzeczywistości i normalnie pracować. Jeżeli tak właśnie myślicie to brawo. Macie spokój. Matrix ma też spokój. Śpijcie dalej.

Dla tych, którzy mają chociażby minimalne podejrzenia pozostaje ciągłe stawianie pytań. Dlaczego ludzie zdobywając nową wiedzę i umiejętności zaczynają pracować więcej (teoretycznie powinni zyskiwać czas wolny)? Dlaczego ludzie awansując zaczynają pracować więcej? Dlaczego postęp technologiczny powoduje, że ludzie pracują więcej? Dlaczego ludzie nie mają granicy po której nie są już zainteresowani zarabianiem kolejnych pieniędzy? Dlaczego społeczeństwo gloryfikuje chciwość i pazerność? Dlaczego ludzie pragną wszystkich dóbr materialnych bez jakiegokolwiek zastanowienia które z nich są dla nich potrzebne?

Największą wadą pytań jest to, że może się znaleźć na nie odpowiedź.