A bałem się, że jestem jednym i drugim. Nie tak w ogólności. W kwestii literatury. Może to te narodowe lektury szkolne i nawet nie to, że były złe ale to, że były wymuszane. Może to coś innego. Ale książki polskich autorów kojarzyły mi się z nudą, powagą, patosem, sztywnością, ciasnotą, napięciem i nadęciem. Oczywiście były wyjątki. Dużo było nawet tych wyjątków. Ale nigdy nie odczułem czegoś takiego, że polska książka zamieniała moją czaszkę w dzwon, a mózg w serce tego dzwonu. Zdarzyło się tak parę razy z książkami chociażby czeskich autorów. Z polskimi nigdy.

Co jeszcze gorsze, to samo dotyczy pisarek, czy też kobiet pisarzy. Może to moja ułomność, może mój umysł nie wychwytuje pewnych subtelności. Ale jakoś na dawałem się porwać falom. W pierwszej dziesiątce, jedenastce czy nawet trzydziestce moich ulubionych książek próżno szukać jakiejś autorki. Tak samo zresztą jak Polaków. No może nasz Ryszard podróżnik by załapał na końcówkę tabeli.

Przyznacie, że wygląda to bardzo źle? Może jest nawet tak, że nie to tylko literatura ale jednak ogólność. Może mój gust literacki jest tylko kryształem gustu całościowego. Jakiś wypaczonych, wstydliwych i zarazem głęboko skrywanych poglądów. Może moja podświadomość w ostatniej chwili przesuwa rękę z doskonałej książki polskiej pisarki na książkę japońskiego pisarza z jakiś bardzo ważnych (dla siebie) powodów.

No dobrze dłużej tego nie ciągnę. Już i tak odkryłem się w tytule posta. W ciągu ostatniego tygodnia najpierw dostałem potężnym lewym sierpowym, a potem zostałem całkowicie znokautowany prawym prostym. Ten lewy sierpowy to „Traktat o łuskaniu fasoli” Wiesława Myśliwskiego. Arcydzieło. Dla kogoś kto lubi rozważania o życiu pozycja obowiązkowa. Ale bliska mi osoba, która nie lubi zbytnio filozofowania przeczytała 400 stron w dwa dni. Jak to możliwe, że ta trudna książka, pisana w formie monologu, mnożąca zagadki i wątki bez rozwiązań, stawiająca wiele bardzo trudnych i ważnych pytań, ale nie dająca żadnych odpowiedzi robi takie wrażenie? Warto sprawdzić!

No to teraz o tym nokaucie. Wisław to Polak ale jeszcze nie kobieta. Teraz będzie i jedno i drugie. Wyzwolenie z niewoli literacko-męskiego-szowinizmu. Olga Tokarczuk. Książka „Bieguni”. Wiem, że to nie odkrycie. Należy zadać raczej pytanie: Jak to możliwe, że to dopiero teraz pierwsza książka Tokarczuk? Może podałem powód dwa akapity wyżej. Ale nie jest to ważne. Ważne, że to jest ta książka! Naprawdę ta! Poniżej jeden fragment. To jest po prostu to!

…mimo wszelkich niebezpieczeństw – zawsze lepsze będzie to, co jest w ruchu, niż to, co w spoczynku; że szlachetniejsza będzie zmiana niż stałość; że znieruchmiałe musi ulec rozpadowi, degeneracji i obrócić się w perzynę, ruchome zaś – będzie trwało nawet wiecznie.